Ca dao có câu:
Gió đánh đò đưa, gió đập đò đưa
Sao cô mình lơ lửng mà chưa lấy chồng?
Gió đánh cành hồng, gió đập cành hồng
Hỏi cô mình đã muốn lấy chồng hay chưa?
Đó là câu tán của anh chàng muốn lấy vợ và đó cũng là nút chuyển quan trọng của đời anh, anh sẽ có một gia đình hạnh phúc, hay anh sẽ tán gia bại sản hay sẽ thành người mọc sừng trên đầu hay anh sẽ chết sớm. Cái đó còn tùy vợ anh tướng cách thế nào? Bởi lẽ:
Đàn bà năm bẩy đàn bà,
Đem bỏ ngoài chợ kiến tha nó về.
Một người vợ lý tưởng phải có những điều kiện gì? Có năm loại:
a) Gầy nhỏ bé, xinh xinh, kiều diễm
Người đàn bà này chỉ là đóa hoa cắm trong bình cho đẹp vì thể thái nhuyễn nhược, nhất nhất cái gì cũng phải dựa vào chồng, vì sức vóc yếu mềm nên không thể chịu được lao khổ. Không phải là người vợ lý tưởng. Đại biểu cho người đàn bà nhỏ gầy kiều diễm tìm trong mỹ nhân Trung Quốc có Mai Phi. Nàng sinh ra ở Mai Hoa thôn, tên thực là Giang Thái Tần do Cao Lực Sĩ tuyển vào cung dâng lên Đường Minh Hoàng. Vì nàng yêu hoa mai nên vua mới đặt cho cái tên là Mai Phi. Mai Phi có sắc dáng mảnh dẻ, gió thổi bay và có hai mắt sáng đẹp như hai viên ngọc. Mai Phi đã chết đúng như một bông hoa mai héo hắt sau khi không được vua sủng ái như trước vì ông chuyển sang say mê Dương Quý Phi.
Cùng loài với Mai Phi còn có Đào Hoa Nữ trong tích chuyện Thôi Hộ đề thơ nhân diện đào hoa tương ánh hồng, Thôi Oanh Oanh của Tây Sương Ký. Họ phần nhiều sống với mộng ảo, thị ảo, thị chân đô thị mộng.
b) Tài, đẹp, giỏi
Người đàn bà này chỉ thích hợp với các anh hùng hảo hán đã thành công hoàn toàn, không đóng được vai trò của người đàn bà bếp nước.
Xưa kia gọi là bậc quân quắc anh hùng. Hay thì thật hay nhưng nếu gã đàn ông nào số dở mà kết tóc với quân quắc anh hùng dễ chết lắm vì quân quắc anh hùng thường hàm chứa cái lý sát phu.
Điển hình cho loại này là Tôn phu nhân vợ của Lưu Bị đời Tam Quốc, Hoa Mộc Lan, Tần Lương Ngọc v.v…
c) Đẹp nhưng hay gây sóng gió và sóng xô bờ, nói nhanh, nói thẳng, chẳng kiêng nể ai, chưa thấy người đã nghe thấy tiếng, mắt long lanh hoạt động, xem chồng như đồ chơi.
Điển hình cho loại này là Bao Tự vợ U Vương, Dương Quý Phi. Đẹp thì có đẹp nhưng khó sống.
d) Yêu quái và man rợ.
Cực diễm lệ nhưng cũng rất quái dị như giọt sương trong hoa, như gái Liêu Trai. Người đàn bà này không thể sống ngoan, hiền, êm đềm với chồng.
Trương Lệ Hoa là người yêu của Trần Hậu Chủ. Tóc nàng dài ba thước, mượt mà như một dòng suối. Nàng thường ngồi trên đùi Hậu Chủ giữa triều làm loạn hết cương kỷ. Trần Hậu Chủ đã vì nàng mà đặt ca khúc Ngọc Thụ Hậu đình hoa, bài hát làm cho Trần Hậu Chủ mất nước.
Về sau, Trương Lệ Hoa bị dân chúng nổi lên chém chết hệt như nàng Marie Antoinette, vợ vua Louis 16. Theo truyền thuyết của dân gian kể lại thì chết rồi Trương Lệ Hoa hóa thành quỉ, đêm đêm xõa tóc đến với các chàng trai khỏe, đẹp.
e) Hiền thục
Người vợ lý tưởng là người đàn bà diện thân đầy đặn, cao, trắng, đức độ thiện lương, từ ái ôn hòa, không làm mất lòng ai, lạc quan phấn đấu, thương chồng quý con. Mẫu người mà André Maurois định nghĩa: “Petit animal fidèle silencieux sensuel”.
Bây giờ ta bắt đầu đi vào chi tiết của tướng cách. Trên nguyên tắc của cuộc sống thì hoàn cảnh giầu sang của người đàn bà phần lớn định đoạt bởi ông chồng.
Nhưng trên tướng lý, sách có câu:
Sinh phú quý tướng giả bất giá bần tiện chi phu.
Sinh bần tiện tướng giả bất nhập phú quý chi thất.
Nghĩa là:
Sinh ra có tướng phú quý tất không lấy chồng bần tiện.
Sinh ra có tướng bần tiện tất không được vào nhà phú quý.
Như vậy, tướng mạo phụ nữ cũng quan trọng chẳng kém gì nam tử. Chẳng những thế mà còn ảnh hưởng ghê gớm cho người chồng, nếu tướng sát phu, anh chồng phải chết, nếu tướng vượng phu, anh chồng sẽ ăn nên làm ra.
Phụ nữ mang rất nhiều tướng cách, đại lược có thể kể: quý trọng, phúc hậu, trinh khiết, khắc phu, bần khổ, hiền thục, hung hãn, cô độc, gian tư v.v… Thế nào là tướng quý trọng?
Đàn bà con gái đầu tay ngắn, trán tròn rộng, tóc đen óng mượt, chân mày thanh tú, mắt trong sáng và hiền hòa, quyền cốt bằng phẳng không nhô cao, tai đầy đủ luân quách, nhân trung rõ rệt, răng trắng môi hồng, ngón tay nhỏ dài mà thon. Lúc nói, lúc trông, lúc đứng ngồi, mọi cử chỉ đều cẩn trọng an tường, không bao giờ lao sao, tất tưởi, lả lơi ngặt ngẽo. Thái độ ẩn trọng là quan hệ nhất, còn đẹp xấu là vấn đề phụ, có thể là quý phu nhân. Cổ ngữ có câu: xú phu nhân tướng, câu này rất đúng
Thế nào là tướng phúc hậu?
Sóng mắt dài, nhãn thần thanh tú không lộ thần, hai tai dán vào đầu đầy đặn, hai cánh mũi phân minh, nhân trung dài, địa các mở, gò má rộng, góc miệng triều thượng, bàn tay hồng nhuận, eo tròn, lưng đầy, thân thể mập mạp. Giàu có nếu đang mập, mà gầy của cải mất đi.
Thế nào là tướng trinh khiết?
Hai mắt trắng đen phân minh, không tà thị, nõn nà nhưng vẫn có uy, mũi ngay ngắn, pháp lệnh sâu dài, tai đầy đặn, cười không lả lơi, đi chậm, bước nhẹ, thân thể ngay ngắn, tính tình nhu thuận, tiếng nói thanh tế
Thế nào là tướng khắc phu?
Khắc phu có rất nhiều tướng cách:
- Trán dài, trán vuông hẹp, trán lệch, trán lõm, trán có xoáy, trán có ba vệt ngang chạy dài, trán có vệt dọc giữa thiên trung.
- Tóc cuốn rối, tóc khô, tóc vàng ệch, tóc cứng, tóc nặng, lúc thiếu niên mà tóc đã rụng.
- Mi thô, mi dựng, mi ngược, mi cốt gồ cao.
Mắt đỏ, mắt vàng, mắt cực lớn, mắt tròn, mắt lồi, mắt bốn phía lòng trắng, mắt hình tam giác, dưới mắt da thịt khô, dưới mắt có vết như tấm lưới. Mũi bẹp dí, mũi gẫy khúc, sơn căn có nốt ruồi. Môi cong, răng lộ, miệng dúm. Quyền ngang, quyền cốt cao. Tai nhỏ quắt, đầu nhọn, mặt vênh, xương thô, bàn tay cực lớn, sắc mặt xanh lam, mặt gầy nổi gân, có lông trên mặt, mắt trễ như bùn, tiếng nói đàn ông, mày lớn trắng bóng.
Thế nào là tướng bần khổ?
Trán thật hẹp, tóc mọc lấn xuống trán. Tai nhỏ có sắc đen. Lông mày lưa thưa chạy ngang chữ nhất. Mũi nhọn lệch, gẫy khúc. Miệng dúm. Trán nhọn, mũi sun. Miệng rộng như quai sọt. Tai ngắn, ngón tay thô. Thịt thô, xương ngang. Môi quá dầy, hơi thở hôi hám. Tiếng nói nhỏ mà đục rè. Mặt như khóc. Lúc ngồi hay rung đùi. Trán óp, cằm nhọn.
Thế nào là tướng hung hãn?
Mũi gãy nổi khúc, lỗ mũi lộ. Mắt có hung quang. Mày thô mặt đen. Mắt nhỏ ti hí, lá răm. Tiếng nói the thé, mình dài. Tính gian hoạt, có tiếng nói đục. Lưỡng quyền cao nhô
Thế nào là tướng cần kiệm?
Tóc thật đen, mày thanh nhẹ nhàng. Thân nhãn ẩn tàng. Cử chỉ ẩn trọng. Ít tranh cạnh.
Thế nào là tướng trợ phu (giúp chồng)?
Bàn tay lụa mịn màng sắc hồng hồng. Mắt dài, mũi trái mật nhỏ nhắn. Mi thanh mục tú. Ở cổ và lòng bàn chân có nốt ruồi.
Thế nào là tướng không biết cai quản gia đình?
Nói rụt rè như có gì mắc ở cổ. Mi đầu giao nhau. Sống mũi bẹp. Sơn căn gẫy. Nói năng hàm hồ, ưa trang điểm, đánh bạc ham chơi. Mắt như khiếp sợ. Theo trên đây, vấn đề kể hơi phức tạp. Vậy nên thâu tóm lại cho dễ dàng. Cổ nhân đưa ra chín mỹ tướng và chín ác tướng của phụ nữ để việc kén vợ được thoải mái hơn.
Cửu mỹ tướng gồm có:
1. Đầu tròn, trán bằng phẳng.
2. Xương nhỏ nhắn, da thanh sạch.
3. Môi hồng, răng trắng.
4. Mày dài, mắt tú.
5. Ngón tay thon, lòng bàn tay đầy.
6. Tiếng nhỏ nhẹ, âm thanh như suối chảy.
7. Cười mà không lẳng lơ, không lộ sỉ (hở răng, hở lợi)
8. Bước đi ngay ngắn mà chậm, nằm ngồi nhàn nhã.
9. Thần khí thanh hòa, da dẻ thơm tho, mịn màng.
Được một trong chín tướng trên đây là có thể lấy làm vợ khỏi lo. Cửu ác tướng gồm có: -
Nhất ác: Mặt xấu quyền cao, hại chồng.
- Nhị ác: Lộ hầu, chiêu họa.
- Tam ác: Đầu xù, mặt bẩn, hạ tiện.
- Tứ ác: Đi rắn trườn, chim nhẩy, bần tiện
- Ngũ ác: Mày giao nhau, áp mắt, cùng khốn.
- Lục ác: Trên mũi có vết móc câu, hại chồng.
- Thất ác: Mắt lộ bốn phía lòng trắng, hung hãn vụng dại.
- Bát ác: nói như đàn ông, khắc sát phu.
- Cửu ác: Tóc xoắn như ốc, bần tiện, khắc tử.
Có một trong chín tướng trên đây thì chớ có lấy, hễ lấy là khốn ngay